Việt Nam đã cam kết thực hiện kế toán khu vực công trên cơ sở dồn tích tuân thủ theo Chuẩn mực kế toán công quốc tế (IPSAS) và việc ban hành chuẩn mực kế toán công Việt Nam theo định hướng IPSAS đã được Bộ Tài chính Việt Nam khẳng định trong tinh thần của Chiến lược phát triển kế toán – kiểm toán đến năm 2020 và tầm nhìn 2030.

Chuẩn mực kế toán công được xây dựng và áp dụng tại các quốc gia có nền kinh tế hội nhập là nhu cầu tất yếu và khách quan.

Thời gian gần đây, quá trình tiêu chuẩn hóa đối với kế toán công đang bắt đầu diễn ra trong khu vực công. Bên cạnh đó, thông tin của kế toán khu vực công cũng có ý nghĩa vô cùng quan trọng đối với người sử dụng, không chỉ trong khu vực công mà còn tác động đến hiểu biết của người dân trong xã hội về các quyết sách của quốc gia. Bài viết này tập trung vào việc phân tích những nội dung cơ bản của quy trình tiêu chuẩn hóa quốc tế đối với kế toán công trong trình bày thông tin trên báo cáo tài chính và quá trình cung cấp thông tin cho người sử dụng theo định hướng mới này.

Ngân sách nhà nước là nguồn tài chính quan trọng nhất đối với Chính phủ các quốc gia khi điều hành kinh tế vĩ mô theo đúng định hướng. Bất kỳ nước nào cũng tập trung tìm hiểu cách thức sao cho tính toán được mức ngân sách sử dụng của từng đơn vị công một cách chính xác nhất. Nhiều mô hình dự toán ngân sách được đưa ra trong việc cải cách quản trị tài chính, kế toán công trên thế giới, trong đó mô hình dự toán trên cơ sở thành quả hoạt động – PBB là một minh chứng đáp ứng được tính hiệu quả và minh bạch cho ngân sách. Bằng phương pháp tổng hợp và nghiên cứu trường hợp điển hình, bài viết giới thiệu tổng quan về mô hình dự toán ngân sách trên cơ sở hoạt động và kinh nghiệm triển khai tại 3 quốc gia, qua đó rút ra khung lập dự toán trên cơ sở 6 bước để đề xuất gợi ý 7 chính sách cho kế toán công Việt Nam.

Việt Nam đã có những bước tiến đáng kể trong xây dựng các quy định trong lĩnh vực kế toán công theo hướng hòa nhập với các thông lệ quốc tế, song vẫn còn khoảng cách nhất định với thông lệ quốc tế. Việc ban hành Hệ thống các Chuẩn mực kế toán công sẽ tạo ra một môi trường pháp lý quan trọng cho lĩnh vực kế toán nhà nước, góp phần quản lý, quản trị ngày càng tốt hơn nền tài chính quốc gia.

Khi vận hành ngân sách cho các hoạt động của Chính phủ và các đơn vị công, việc lập dự toán, thực hiện và quyết toán là một quy trình quan trọng, bởi nó tạo sự an toàn và nâng cao tính kỷ luật trong ngân sách quốc gia. Các quốc gia trên thế giới đều quan tâm đến việc làm sao có thể hạn chế khoảng cách khác biệt giữa số liệu dự toán và báo cáo quyết toán cuối năm tài chính và có thể thấy được dòng tiền chi tiêu trong tương lai gần để có những hoạch định phù hợp với chiến lược phát triển kinh tế - xã hội từng giai đoạn khác nhau. Bài viết giới thiệu về khái niệm và đặc điểm của một mô hình hiện đại là khuôn khổ chi tiêu trung hạn. Thông qua việc so sánh giữa dự toán truyền thống với dự toán trung hạn, bài viết còn làm rõ mối quan hệ giữa mô hình này với kế toán công.

Nền kinh tế thị trường luôn đòi hỏi công tác kế toán nói chung, kế toán trong lĩnh vực công nói riêng phải thừa nhận các nguyên tắc, thông lệ phổ biến của quốc tế; nhưng đồng thời phải phù hợp với đặc điểm mô hình quản lý và trình độ phát triển kinh tế của mỗi nước.

Quá trình hội nhập kinh tế quốc tế ở Việt Nam đang diễn ra rất mạnh mẽ. Việc gia nhập các tổ chức kinh tế thế giới và khu vực như: Tổ chức Thương mại thế giới, Hiệp định thương mại Việt - Mỹ, cam kết với các tổ chức tài chính... đòi hỏi Việt Nam phải cung cấp thông tin có tính chuẩn mực, có khả năng so sánh và được quốc tế thừa nhận. Bối cảnh hội nhập cũng đòi hỏi Việt Nam phải tuân thủ theo lộ trình đã thỏa thuận có cam kết về minh bạch hóa thông tin kế toán, nhất là trong lĩnh vực kế toán công. Bài viết trao đổi về xu hướng ứng dụng kế toán công và việc ứng dụng kế toán công vào Việt Nam.

Ngày 31/7/2019, Bộ trưởng Bộ Tài chính ban hành Quyết định số 1299/QĐ-BTC phê duyệt Đề án công bố hệ thống chuẩn mực kế toán công Việt Nam.

Đề án Công bố hệ thống chuẩn mực kế toán công tại Việt Nam vừa được Bộ Tài chính hoàn thiện và lấy ý kiến rộng rãi.