Theo Bộ GTVT, Dự án đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021-2025,  đoạn Cần Thơ - Cà Mau khởi công từ ngày 1/1/2023. Sau hơn 1 năm triển khai, sản lượng thi công được 3.816 tỷ đồng/18.812 tỷ đồng, đạt 20,3% giá trị hợp đồng, chậm so với tiến độ khoảng 6 tháng, chủ yếu do thiếu vật liệu cát đắp đường.

Tổng nhu cầu cát cho dự án là 18,46 triệu m3 là rất lớn, trong khi nguồn vật liệu cát trong khu vực đồng bằng sông Cửu Long khan hiếm do cùng lúc triển khai nhiều dự án. Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo các địa phương ưu tiên bố trí nguồn cát cho dự án, trong đó, tỉnh An Giang là 7 triệu m3 (năm 2023 là 3,3 triệu m3), Đồng Tháp là 7 triệu m3 (năm 2023 là 3,3 triệu m3), Vĩnh Long là 5 triệu m3 (năm 2023 là 2,5 triệu m3).

Đối với tỉnh Đồng Tháp, đến nay đã xác định được nguồn cung cho dự án đủ 7 triệu m3 từ nguồn tăng công suất và cấp mới 7 mỏ cát cho nhà thầu khai thác. Hiện nhà thầu đang khai thác 5 mỏ và dự kiến đầu tháng 2/2024 đưa vào khai thác 2 mỏ còn lại.

Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thắng đánh giá cao tinh thần, trách nhiệm của Đồng Tháp trong việc thực hiện nghiêm túc các chỉ đạo của Chính phủ về việc điều phối nguồn vật liệu san lấp phục vụ thi công cho các dự án giao thông trọng điểm. Tuy nhiên, trong điều kiện nguồn cát khan hiếm như hiện nay, để đáp ứng nhu cầu vật liệu cát đắp nền và hoàn thành mục tiêu cơ bản dự án vào năm 2025, Bộ trưởng Bộ GTVT đề nghị tỉnh nghiên cứu phương án nâng công suất khai thác tối đa của thiết bị, phương tiện; hỗ trợ thêm nguồn cát để triển khai công trình.

Chủ tịch UBND tỉnh Phạm Thiện Nghĩa cho biết, theo quan điểm của Bộ GTVT trong việc hoàn thiện hệ thống giao thông vùng  đồng bằng sông Cửu Long, ngay khi Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo bố trí nguồn cát cho Dự án Cần Thơ – Cà Mau, Đồng Tháp đã phối hợp với các bộ tiến hành rà soát trữ lượng và giao các mỏ theo quy định của Chính phủ. Hiện các mỏ khai thác đều được xác định rõ về trữ lượng, khả năng khai thác nên việc tăng công suất khai thác là rất khó thực hiện.

“Thời gian tới, tỉnh Đồng Tháp sẽ tiếp tục đánh giá lại trữ lượng của từng mỏ cát để có sự điều chỉnh trữ lượng khai thác phù hợp. Tuy nhiên, về lâu dài, để giải quyết bài toán về cát, cần nghiên cứu thêm nguồn khác để sử dụng hợp lý tại các công trình” - Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Tháp Phạm Thiện Nghĩa đề xuất.

Bí thư Tỉnh ủy Lê Quốc Phong cho biết, tỉnh Đồng Tháp giữ quan điểm đáp ứng đủ nhu cầu cát Trung ương giao, nhưng vấn đề khai thác phải đảm bảo vấn đề môi trường. Vì vậy, về các đề nghị của Bộ GTVT, tỉnh sẽ xem xét, đánh giá khả năng thực hiện trong điều kiện cho phép, trong đó, tỉnh sẽ hoàn thành sớm các đánh giá tác động môi trường và có báo cáo tiếp theo cho Bộ GTVT. Riêng việc cấp thêm mỏ mới là không khả thi, vì thời gian làm thủ tục sẽ không kịp tiến độ gia tải của dự án.